XX. mendeko Euskararen Corpus estatistikoa

Testuingurua

bezalako izenak eta beste etabar luze bat.

Baina hori historia zoragarri honen beste kapitulu bat izango litzateke.

Argazkia, behin teknikoki finkatzen hasten denean, jende asko hasten zaio hurbiltzen beste sektore plastiko tradizionaletatik, hala nola Pintura eta Eskulturatik.

Eta pinturaren kasuan batez ere, ze arlo hau lantzen zuten hainbat artista argazkia praktikatzen hasten bait dira suharki.

Gauzak horrela, izan zen, gertakari honekin, pinturaren heriotzean sinestu zuenik ere.

Argazkia, ordea, Pintura hiltzera ez baina indarberritzera etorri zen, ze hau kasu asko eta askotan kanpoko errealitatearen islada leial izatera mugatua aurkitzen bait zen.

Argazkiak eginkizun horren, hots, notario leial izatekoaren, txanda hartzen du, eta Pintura, horrela, bereziki berari dagozkion arazoetara dedikatzeko moduan geratzen da.

Eta Pinturaren kontzeptu-aldaketetan emango den lehen giltzarria, Argazkiarekin duen elementu komun bat izango da: Argia.

Argazkiaren jaiotza ofizialaren hamarkada berean eta hurrengoan jaiotako pintore gazte talde bat, hala nola, pintoreak, argia atzemateko borrokan lehiatuko dira, ulertuz ororen azpian argia dagoela eta argia dela, objektua bera aparte, gauzak bere kontrako itzalarekin modelatzen dituena.

Guzti horrek, noski, ordurarte pentsakeraz eta kulturaz asumitua zegoen irudiarekin batere zerikusirik ez zuen berri bat azaltzen zuen.

Artistaren ardura ez da aurrerantzean kanpoko errealitatea leialki isladatzea, koloreen eta materiaren sentsaziozko mundu berria deskubritzea baizik.

Beretzako izen bezala Inpresionistak hartuko duen artista-talde hau izango da egungo plastika guztiaren atea irekiko duen giltza.

Izen hori hain zuzen ere Monet-en koadrotik sortzen da.

Leroy izeneko Arte-kritikariak adjudikatua da etiketa hori, eta berehalaxe zabalduko da herri-mailan artista-talde guzti hau definitzeko.

Parisen ordurarte egiten ziren Pintura-Erakusketa Ofizial guztietan gaitzetsiak izaki, Nadar-en estudioan emango dituzte ikustera beren lanak eta, hain zuzen ere, ordutik aurrera, 1874eko apirilaren 15etik aurrera, hasiko dira talde bezala finkatzen.

Bi arte hauen ibilbide osoan zehar, berria Argazkia Pinturan oinarrituko da, eta hori argi eta garbi ikusten da gure egunotaraino iritsi diren argazkietan, non, nola erretratuetan eta paisajeetan, hala talde-konposizioetan, hauen enkoadreak eta egituratzeko moduak pinturaren ikuspegitik gauzatuak bait daude kasu asko eta askotan.

Hasierako garaietako imitaziozko erlazio hori, deslotura eta abiapuntu bezala, eta arte honen praktikak berarekin daraman egitate mekanizista, luzaroan arrastatu beharko duen handicap bat izango dira.

Nik esango nuke, ia gure egunotarainoxe, Arte txiker bat bezala kontsideratua izan dela, zenbait kasutan erabat ukatua izateraino ere iritsiz.